कान्छाको धर्मपरिवर्तन र तागाधारीको प्रश्न

—बाँस काटेर कता लग्यौ हो कान्छा ?
—हजूर, चर्च बनाउन सघाउँदैछु ।
—आम्माम्माम्माम्माम्माम्मा ! तिम्ले धर्म छोड्या ?
—हजूर, धर्म लिन चै खोज्या, धर्मबाट अरुले जस्तै लिन पनि खोज्या ।
   खै, नयाँ रक्सी लाग्या हो कि, धर्म पाएजस्तो भा’छ ।
   पैले धर्मको फलामे टोपी
   बालख गणेशको काँधाँ मत्ताको शिरसरि
   थे’न थाप्लाँ कम्ताको भारी !
   ऐले मगज हो कि सन्क्या विदेशी झिलिमिलीले !
   प्वाँखैप्वाँखको टोपी यै खप्पराँ
   ला’एजस्तो भा’छ ।
   तै, तिर्खोले यो कुवा, र वरै, के भनोस् त्यो कुवा,
   ऐलेलाई पिउन गतिलै भेट्टाएजस्तो भा’छ ।
—पानी फेर्दा झाडा हुन्छ, था’छैन ?
—पुरानो कुवामा मान्छे, हजूर, मान्छे चिनिचिनिकन डस्ने
   ढोडिया सर्प भएसि,
   घाउ दिन नछोड्ने, मारिहाल्न नसक्ने
   बरु गोमन भा’हुने, गोमन नभएसि
   ऐले भ्यागुता र मच्छडमात्र लाग्ने कुवा भेट्टाएजस्तो भा’छ ।
—तिम्रो यो कर्म अधर्मी छ ।
—कर्मबाट धर्म भेटूँ भन्दैछु । हेरौं एस्पाला कत्तिको मिल्ती बन्छ ।
   पुरानो रोग निको पार्न
   यो नयाँ संक्रमणको सुइ कान्छाले ला’छ ।
   आफ्नै कुवाबाट कान्छाले भोलि
   मोल तिरेर किन्नुपर्ला कोकाकोलासरि पानी,
   तै संस्कार र वेभारको जंगली अंधकारबाट बच्न
   कान्छाले बरु त्यो निर्दयी बजारको फेर समा’छ ।

  कान्छो नास्तिक हुन नि खुला छैन,
  अरुको आस्थाको दाम्लोले उसको घाँटी अँठ्या’छ ।
  दाम्लो सहजै छिनिन्न नसासरि,
  पराया अगुल्टोले दाम्लो डढाउनुपर्‍या’छ,
  जल्दै, हजूर, आफैँ जल्दै, शान्तिको
  गोठ नजलाउने बाटो रोज्नु पर्‍या’छ ।

—शान्ति भन्छौ ! तिम्रो भ्रान्ति हो यो !
—तिम्लाई त निकै पोल्दो रै’छ । यै भ्रान्तीलाई अलिकति क्रान्ति सम्झेर बाटो लाग ।

August 13, 2015