बग्दाबग्दै

कलकल बग्दाबग्दै खोलो रोकियो ।
चिसो थिएन, जम्यो ।
म तर्दातर्दै, तर्दो भएँ ।
वतासको एक झोंका पुतली जसरी
मेरो वरिपरी नाच्यो
र, पिपलको रुखजसरी चुपचाप उभिइदियो ।
नीला चराहरुको एक झुण्ड सेतो आकाशबाट
वतासका हाँगाहाँगामा बसी सुस्ताए,
तिर्थालुलाई चौतारीसरि ।

म हेर्छुमात्र, देखिन्नँ ।

तृष्णाका उत्साही पल्टन
गड्यौलाका बुइ चढेर
राजमार्ग बनेको खोलोतिर आए ।
ओर्तिर र पर्तिरको वनले
यही राजमार्गमा आइ बनभोज खाए ।
वनका बासीहरु टाढाटाढाका
ईंट र ढुङ्गाका मृतवस्तीहरु
आवाद गर्न हिँडे ।

म सोच्छु मात्र, सुनिन्नँ ।

धूलैधूलोमा श्वास फेरिरहेका मृतवस्तीहरु
म र मेरो संसारको कहानी बताउन
आगन्तुकहरुका चमत्कृत चेहराहरुमा
समय भेदन गर्ने चच्छुहरु ताक्नथाले ।
जति समय वित्थ्यो र धूलो छालामा गढिन्थ्यो
उति चिनिनुको अभिलाषाको मौन ज्वालामुखीले
आफ्नै स्मृति डढोस्
त्यसरी पाक्न थाले ।

म कणमात्र हुँ सम्झनेहरुको गणमा, सम्झिइन्नँ ।

झलमल्ल हुँदाहुँदै सूर्य निभ्यो ।
म छाम्छाम्छुम्छुम् गर्दै
खोलाको जगल्टो फुकाल्दै खुट्टाहरुबाट
स्वप्नदोषले नुहाएर
वतासको पिपल ढालेर लात्तिले
तिर्थालु चराहरुको बाँध भत्काइदिइ आकाशतिर
नजिकको मृत वस्तीमा जन्मिन हिडेँ ।

२०७२ पौष ०३

सडक

सडकले जिब्रो जसरी म मिस्रिको डल्लो हूँ चाह्यो
म चामलको बियाँसरि कोतर्दै हिडेँ,
अमिलोको पित्कोसरि र्‍यालको वाढी ल्याउँदै बगेँ,
खोकीको ख्वाक्कसरि
हावाको रकेट बनेर गुज्रेँ,
टन्सिलको दुखाइसरि
बरफको ढिक्को बनेर जमेँ,
सडकको समयलाई मैले
पत्थरको कुहाइसरि निलिदिएँ,
खोलाको बगाइसरि
अनगिन्ती पिइदिएँ

सडकले म थाकूँ र चौतारो खोजूँ भन्ने चाह्यो
मैले बीच सडकमा पाल हाली सुतिदिएँ,
चौतारी बसेको वृक्षको जरामा
कुकुरले जस्तै मुतिदिएँ,
उसको सोझो आतिथ्यलाई
झाँडीजंगलतिर अल्मलिई
घुमाउरो प्रत्युत्तर फर्काइदिएँ

सडकले पैतालाका चप्पल देखी
जुत्ता पसलको बाटो देखायो,
भोकले भाँसिएका आँखालाई
छेउका लहलहाउँदा फसलतिर लोभ्यायो,
निसास्सिएका फोक्सालाई
सिनिक्क बगैँचाका सुगन्धी झोंकाले मतायो,
सडकले झुपडीका स्मृतिमा
न्याना बस्तीका निन्द्राको प्रस्ताव ल्यायो,
म सिरेटोको बर्को ओढी
आफूलाई मौन ढुवानी गरिरहेँ

अन्त्यमा, सडकले
मेरा पैतालाका राता पाप्राहरुमा
आफूलाई मोजासरि सिलायो,
जुत्तासरि बसायो,
घोडाको टापसरि घुसायो,
र मलाई निश्चित अवधिको निम्ति
मालिक ठहर्‍यायो ।

साँझले मलाई घर लग्दैछ

साँझ संगीत भएर बग्दैछ
म मिथ्या रागहरु
गाडीका हर्न र पसलका प्वालहरुबाट उम्लिइ आउने
योजना र हारका फेहरिस्तमा
सडकभरि सुन्छु,
बसाईँ यहाँ भएका घर अन्तै भएकाहरु
मजस्तै अस्थायी हाँस्छन्
र फुस्किँदाफुस्किँदैको मनोगाँठो
के लेखिराख्नु र डायरीमा ? भन्दै
भोलिलाई टिपोटको एउटा बक्यौता थमाउँदै
उक्लन्छन् आकासे पुलहरु,
ओर्लन्छन् मोटरका पाउदानीहरु ।

यौवनका नरम डाँक्ला
पत्तै नपाइ पाकिरहेछन्,
थोरै गाँसमा सकिइरहेछन्,
बडो नमिठो भइ नजिकको स्मृतिबाट
आजतिर हेर्दैछन् एक्वेरियमभित्रका माछासरि !

औसत आयूको तन्किइरहेको पहिरनमा
म कति उक्सिँदैछु मेरो वय र काया ?
किट्न खोज्दैछु यात्राको मध्यविन्दु
जहाँदेखि उल्टो दौडिन, हिँड्न, घस्रिन
म स्वतन्त्र हुनेछु
प्रयोजन सकिएको अन्तरिक्षयानजस्तो (अरु चिज यथावत् रहे ) !

जस्को नाममा भए पनि घर घरै हो ।
जस्को साथमा भए पनि जीवन आफ्नै हो ।
जीवन आफ्नै नाममा लेखूँ भन्दै हररात
सपनीमा माछा भइ खोलासँग भनिरहन्छु,
के भनें हरेक बिहान सम्झिने कोसिस गरिरहन्छु,
हरेक साँझ यो अपूर्ण निरन्तरता
सडकसँग दौडाइरहन्छु,

यसबीच निश्चित पाइलाको मूल्य लिई
साँझले मलाई एक रात
एक बिहानीसम्म घर लग्दैछ ।

२०७२।०८।१८

. . . उभिएका

शारीरिक शिक्षाको कक्षामा
पुष्ट गाला र भकुण्डे भुँडीवाला गुरुले
उपर्खुट्टी लगाएर भन्नुहुन्थ्यो—
आसन मेरुदण्ड सीधा पार्ने किसिमको हुनुपर्छ,
ठाडो होस् या क्षितिजीय
धर्सोको निकटस्त हुनुपर्छ ।

हामी गुरुलाई मान्दथ्यौं,
उहाँको अनुभवी रोब
दण्डदायी स्मृतिका थथर्काहरुबाट जान्दथ्यौं

कक्षामा मेरुदण्ड सीधा राख्न थाल्यौँ
चाहे प्रसंगले डर वा लज्जाभिषेक गरी
शिर निहुराउन नै बाध्य पारेकै किन नहोस्,
हामी सकेसम्म मेरुदण्ड सीधा पार्नुको मापदण्ड
शरीरका अंगअंगमा लागु गर्न थाल्यौं,
केश ठाडो पारेर कोर्न थाल्यौँ,
नाचका नागबेली चाल ब्रेक डान्सका धर्साले फोर्न थाल्यौं
निबन्धहरुमा ठाडो मेरुदण्डको उपमा
सगरमाथा सापट लिइलिइ कोर्न थाल्यौं,
थाकी लेटेको, क्षितिजीय मेरुदण्ड
तराइको समथलको न्यानोले बेर्न थाल्यौँ

हामीले सीधा मेरुदण्ड
सोझो आस्था र निसन्देही सरतलतासँग जोड्न थाल्यौँ,
ईतिहासतिर फर्किइकन
जे–जे मूर्खता–धूर्तता देख्यौँ
तिनलाई सीधा पार्ने साँचोमा ढाली
मीठो मूर्ततामा मोड्न थाल्यौँ,

हामी विद्यालयबाट धेरै टाढा आइसकेका थियौँ
हाम्रा गुरु कहाँ छन्, के गर्दैछन्, त्यसबाट अञ्जान भइसकेका थियौँ
हामी सीधालाई ठाडो र क्षितिजीय धर्साभन्दा बढी
ढल्काइ, कोल्टे, वक्र र चक्रमा,
तेस्रा, चौथा, वहुआयाममा
छानीछानी प्रयोग गर्न अभ्यस्त थियौँ,
योगाशन र आधुनिक व्यायम जानेका हामी
अंग र मगजबीचको सन्तुलन र शासन
बुझ्नु र बुझाउनुमा मस्त थियौँ
मेरुदण्ड मक्किँदै गए पनि
आसनका नवीनताहरुले मख्खिँदै थियौँ ।

हाम्रा गुरु मधुमेहले,
वा मेरुदण्डको क्यान्सरले,
वा वय नथेग्ने देहले,
हराउनुभएछ हामीलाई छोडी ।

गाउँमा बर्षौंपछि पुनर्मिलन भेटघाटमा
हामीले गुरुलाई एक मुट्ठी सम्झियौँ,
उहाँका अन्तिम दिनहरुबारे
आपसमा र वरिपरी सोध्यौँ,
उहाँको जीवनबारे गाउँमा
स्मृतिको द्यौसीभैलो खेल्यौँ,
र, अन्तमा शाहस गरी
उहाँको हार्दो शरीरका अन्तिम फेहरिस्त पढ्दा
यस्तो निक्र्यौल देख्यौँ —

मेरुदण्ड स–साना हाडका खण्डहरु सिक्रीसरि जोडिनुपर्नेमा
बीचबीचमा हावाका फोकाहरु हावाका प्रतिनिधि भइ उभिएका ।
पेटको गोलाकार बढ्दो व्याससँगै नाइटो र मध्य–मेरुदण्ड
प्रतिरोधी खेमामा उभिएका ।
. . . . .  . . . . . उभिएका ।
. . . . . . . . .उभिएका ।
. . . . . उभिएका।


अहिले हामीलाई ‘उभिएका’ मात्र याद छ ।

२०७२ कार्तिक १९

रङ्गमात्र चिनिएको थियो

भएको विशेष केही होइन

सपनामा नै सायद

एउटा हातले अर्को हात

उखेलेको— काँधको एक छेउबाट,

एउटा खुट्टोले अर्को खुट्टो

छिर्के लगाएको— हिँडाइको धर्सोबाट,

एउटा आँखोले अर्को आँखोलाई

झुक्याएको— मगजको दृश्यघरको वण्डाबाट

वस् ! प्रकृतिको सन्तुलन मिलेको

शक्तिको नाङ्गो कुस्तीबाट

हेर्नेले, देख्नेले, बुझ्नेले

नहेर्नेलाई, नदेख्नेलाई, नबुझ्नेलाई

आपसमा ठाउँ साटिसाटि भने—

विग्रह हुँदैछ,

आदान–प्रदानको दिनरातसरि

समयको भोग–भोजको चक्रियतामा

तर सबैलाई थाहा थियो

भएको केही थिएन,

किनकी सम्झिँदा बिर्सिइएको केही थिएन,

बिर्सिंदा सम्झिइएको केही थिएन,

शान्ति कर्कश कोलाहलमा पोखिएको थिएन,

कोलाहल शान्तिमा घोप्टिएको थिएन,

भोक मरेपछि भोग लगाइएको थिएन,

भोग लगाएपछि भोक सकाइएको थिएन,

सबैलाई थाहा भए बाहेक

विशेष कसैलाई थाहा थिएन,

कालोले, रातोले जे कोरेपनि

रङ्गमात्र चिनिएको थियो

लिपिमा केही बोकिएको थिएन ।

रोशन कोईराला

२०७२ कार्तिक १८

२०७२ सालको दशैं

खै, दशैं अगावै रगतका टाटाले रंगिइसक्यो भूमि,

निधारमा रातोले के शोभा बढाउनु हो !

असहिष्णुताको खेलमा लिप्त, एक्लिंदैछ

छिमेकीबाटै आँगन,

उल्लासको पाइला

सुखको कुन शिखरमा चढाउनु हो !

चाडको शान्त सादगीमा

सद्भावको प्राणदायी श्वास हुनुपर्ने,

यस्पाली सद्भावको उखु

दाँत उखेलिएका मुखहरुमा

टोकाउनु हो कि कोच्याउनु हो !

चाडमा मासुको भोजन त्यसै हुँदो रहेनछ,

सोच्दछु, शिकार र शिकारीले सृष्टि जोगाउन

हाँसीहाँसी कसरी साथ निभाउनु हो !

गर्जो टार्नु वा नक्कल पार्नु,

सवमा पराधिनताको छाप बोकी

फेर्ने श्वास र टेक्ने जमिनबाहेक प्राथमिकतामा राख्दा

कुन–कुन चिज पहिले कमाउनु हो !

पृथ्वी घुमिँरहदा, घडी चलिरहँदा

बितेका अमूल्य पल समेट्न

कतिञ्जेल नाडीको सुई उल्टो घुमाउनु हो !

पैतालामा घाउ छ,

अनुहारमा सौन्दर्य–लेप दली

घरी आफू, घरी अरुलाई छली

कतिञ्जेल यसरी रमाउनु हो !

२०७२ सालको यो दशैं

कसरी पो मनाउनु हो !

16 Oct, 2015

ए मेरी ..... !

ए मेरी श्रीमती !
तिमी र म एक–अर्कालाई
आपसी व्याधको संक्रमण,
धाराको पानीसरि
गाग्रीमा, वोतलमा, जेजेमा
दैनिक, रंगविहीन
एकनासको भ्रमण, भरण,
एक–अर्काको जिन्दगी–बागमा
वन्मारा झारको अतिक्रमण,
जागिरजस्तो, नखपि नहुने
फेरिइरहने निर्देशको श्रवण !

ए मेरी अर्धाङ्गिनी !
तिमी र म मायाको थोरै सिमेन्टले जोडिएका
धेरै गिट्टी, ईँट र छड,
दुई मिली थाम्न सके
केही लहरालाई थाङ्ग्रो लगाउन सके
“कस्ले कति ग¥याथ्यो ?”को बडाबड,
दृश्य–अदृश्य हामीबीचको महाभारतको
हामी दुई विपरित गढ,
सधै एकको योजनामा अर्को
आइ लम्पसारिने तुकविनाको लहड ।

ए मेरी भार्‍या !
तिमी र म एक–अर्कालाई
कपासलाई ओसको भरिया,
संघर्षका लामा कोस काट्लाई
बोकेका थोरै ढाडसका पुरिया,
एक्लाका आँखामा टल्किने
खान नमिल्ने गहनागुरिया,
न पहाडको चिसो न तराइको गर्मी,
आवेसका साउने भेलमा बगिरहने
हामी त चुरिया, भार्‍या, खुकुलो, खस्रो चुरिया !

ए मेरी पत्नी !
तिमी र म एक–अर्कालाई
पराइ बटुली चुग्ली लगाउने सकुनी,
जति नहुँदा नहुनी, हुँदा उति नहुनी,
जिन्दगीका पाकेका बालामा टेकी, जुवामा नारिइ
चिप्लो मियोमा गोलगोल घुम्ने दाउनी,
अञ्जान आवेग र आशंकाका पल्टनलाई
छत हाली सुताउने छाउनी,
समाजका श्रमिक हामी, सभ्यताका कृषक
युगका इकाइ बोक्ने, बिर्साइ  र सिकाइ बोक्ने
एक अर्कोलाई, कुहिनाले हिर्काइ
हिँड्ने लड्खडाइ— त्यस्ता पथगामी,
पत्नी ! त्यसरी, हो, त्यसरी,
तिमी र म, हामी !

September 11, 2015

मेरो घरको ढोका बन्द छ

तिमी भित्र म हुँदा, तिम्लाई थाहा छ,

हामी फल हुन्छौँ ।

म बियाँ ।

हरेक पल एउटा पात, एउटा हाँगो, एउटा लहरो जिन्दगीको

यहीँबाट पलाउँछ, तन्किन्छ, फैलिन्छ

समयमा,

तिमी नहुँदा पनि मैले तिमीलाई खोजिरहनुपर्छ,

घरबिना जिन्दगी अधरविहीन भैदिन्छ ।

तर तिमी जन्मेका छौ मेरै मगजबाट,

बुझ्यौ ? मेरो आवश्यकता मेरै गर्भमा हुर्किरहन्छ !

तिमी नखुल्नु मैले आफैँलाई दुत्कार्नु हो ।

अहिले दुत्कार मात्रै देखिरहेको छु,

मैले बाहिर नै केही समीक्षा गरी शान्त भइ फिर्नु पर्ला जस्तो देखिन्छ ।

तर मचाहिँ भित्र आइ शान्त बन्न सक्छु भन्ने ठान्दैथें !

तै, एक चोटि पस्न पाए देखि,

स्वचालित, बानी परेको आसनमा बस्न पाए देखि,

आफूलाई निश्चिन्ततामा देख्न पाए देखि,

त्यो शान्त तलाउको मुग्ध्याउने चित्र खिँचेर

गहिराइमा मडारिने तरङ्गहरु फुर्सदमा केलाउने थिएँ !

यस्तो बुझीबुझीकन त

भित्र पो कसरी पसूँ ?

उनिएको बलियो वस्त्र छुँ,

उधिनिने धागाको जगल्टोमा कसरी खसूँ ?

बाहिर वैभव र विराटताले

नयाँ नयाँ मित्रताको लोभ देखाउँछ,

मलाई डर लाग्छ तिम्लाई छोडेर गए

फर्किंदा तिम्ले मलाई , मैले तिम्लाई नै

चिन्न छोड्नेछौँ ,

तिम्रो र मेरो रङ्ग

र दृष्टिको ढङ्ग बदलिनेछ ।

यो ढोका र भित्ताका कापहरुमा बसेका

द्वन्द्वका रापहरु हराउनेछन्, निर्भरताका नापहरु हराउनेछन्,

मलाई त्यस्तो लाग्छ ।

त्यसको बदलामा के आउनेछ ?

लाग्छ यही प्रश्नको ताल्चाले तिमी बन्द छौ ।

म फर्किनेछु,

त्यतिञ्जेलमा सायद म साँचो जुटाएर आउँला,

वा त्यो ताल्चामा खिया लागिसक्नेछ

र ढोका उदाङ्ग भइ

घुमन्तेलाई सर्लक्क निल्नेछ ।

 20 April 2015

कान्छाको धर्मपरिवर्तन र तागाधारीको प्रश्न

—बाँस काटेर कता लग्यौ हो कान्छा ?
—हजूर, चर्च बनाउन सघाउँदैछु ।
—आम्माम्माम्माम्माम्माम्मा ! तिम्ले धर्म छोड्या ?
—हजूर, धर्म लिन चै खोज्या, धर्मबाट अरुले जस्तै लिन पनि खोज्या ।
   खै, नयाँ रक्सी लाग्या हो कि, धर्म पाएजस्तो भा’छ ।
   पैले धर्मको फलामे टोपी
   बालख गणेशको काँधाँ मत्ताको शिरसरि
   थे’न थाप्लाँ कम्ताको भारी !
   ऐले मगज हो कि सन्क्या विदेशी झिलिमिलीले !
   प्वाँखैप्वाँखको टोपी यै खप्पराँ
   ला’एजस्तो भा’छ ।
   तै, तिर्खोले यो कुवा, र वरै, के भनोस् त्यो कुवा,
   ऐलेलाई पिउन गतिलै भेट्टाएजस्तो भा’छ ।
—पानी फेर्दा झाडा हुन्छ, था’छैन ?
—पुरानो कुवामा मान्छे, हजूर, मान्छे चिनिचिनिकन डस्ने
   ढोडिया सर्प भएसि,
   घाउ दिन नछोड्ने, मारिहाल्न नसक्ने
   बरु गोमन भा’हुने, गोमन नभएसि
   ऐले भ्यागुता र मच्छडमात्र लाग्ने कुवा भेट्टाएजस्तो भा’छ ।
—तिम्रो यो कर्म अधर्मी छ ।
—कर्मबाट धर्म भेटूँ भन्दैछु । हेरौं एस्पाला कत्तिको मिल्ती बन्छ ।
   पुरानो रोग निको पार्न
   यो नयाँ संक्रमणको सुइ कान्छाले ला’छ ।
   आफ्नै कुवाबाट कान्छाले भोलि
   मोल तिरेर किन्नुपर्ला कोकाकोलासरि पानी,
   तै संस्कार र वेभारको जंगली अंधकारबाट बच्न
   कान्छाले बरु त्यो निर्दयी बजारको फेर समा’छ ।

  कान्छो नास्तिक हुन नि खुला छैन,
  अरुको आस्थाको दाम्लोले उसको घाँटी अँठ्या’छ ।
  दाम्लो सहजै छिनिन्न नसासरि,
  पराया अगुल्टोले दाम्लो डढाउनुपर्‍या’छ,
  जल्दै, हजूर, आफैँ जल्दै, शान्तिको
  गोठ नजलाउने बाटो रोज्नु पर्‍या’छ ।

—शान्ति भन्छौ ! तिम्रो भ्रान्ति हो यो !
—तिम्लाई त निकै पोल्दो रै’छ । यै भ्रान्तीलाई अलिकति क्रान्ति सम्झेर बाटो लाग ।

August 13, 2015

तुक

मलाई बाँच्दै फुसर्द छैन,
वा मर्दै विश्राम छैन,
सोस्ने, ओकल्ने निरन्तरताबाट
एक पल अंश स्थिर प्राप्य छैन
त म कुन विन्दुबाट,
खोलाको जो म पानी छु
खोलाकै पुच्छर वा मुख खोजूँ ?
खै, कसरी
र किन, म जीवनको तुक खोजूँ ?

मैले खोजेर के हुन्छ,
बाटो ठम्याइ, रोजेर के हुन्छ
जब नरोज्दै रोजिसक्छु,
नसुन्दै बोलिसक्छु,
जब स्मृति नै स्मृतिको कारण हुनसक्छ,
जव संस्कृति नै विकृतिको व्याकरण बन्नसक्छ,
एउटा तथ्य जो क्षणभरलाई मीठो कथ्य हुनसक्छ,
त्यसलाई कल्पको उज्ज्वल सत्य मानी
सपनाको भारी किन बोझूँ ?
खै, कसरी
र किन, म जीवनको तुक खोजूँ ?

कोषिकामा विश्व छ, विश्व एक कोषिका,
चेतको सीमा भत्काइभत्काइ विभिषिका किन रोजूँ ?
तै, श्रापितझैँ छु, त्यो बुझ्दा ‘मैँ’ छु
‘मैं छु’ भन्दा बाँचेझैँ छु,
खै नबुझी नबुझी बुझाइको बोझ बोकी, लाग्छ म हिंडूँ ,
त्यसैले त लाग्छ सोधूँ
खै कसरी,
र किन, म जीवनको तुक खोजूँ ?

August 4, 2015

उसका फोक्साभित्रका बिकार

उसका फोक्साभित्रका बिकार

ए साथी, भन न, उसले कसरी भोगिने ?
रोगीले भोग्दा उमात्र नरोगिने
आत्मियताबाट जोगिने
ग्राहकद्धारा सजिलै रोजिने
उसको श्रृङ्गारसरि मुस्कानको लेप तल
रत्तिभर नखोजिने ?

भन न ए साथी, उसले कसरी जोखिने,
ढल्केको पातको शीतसरि
भुईँमै नझरी रोकिने,
पराइ मुखमा लिइ जिब्रोलाई डेरा
मोलको दाँतले नटोकिने ?

भन त साथी मुर्दाहरुसँगको संसर्गमा
कसरी गुम्दो संवेदना रोकिने,
टम्म भइसक्दा वेदनाको बाढी
उसका आँखाका बाँध नपोखिने

ए भन न साथी, मखमलझैँ अधर
कहिले गँगटोझैँ झोंकिने,
हाइड्राउलिक ब्रेक लाग्न आउने शरीर
कंक्रिटको कायामा ठोकिने,
मधुरस चाख्न आउने भ्रमर
कालकुटले कोकिने,
म चुप लाग्नै सक्या छैन, ए साथी
तिमी र म, उसका फोक्साभित्रका बिकार
कहिले अन्तिम खोकाइले खोकिने ?
July 29, 2015 10:35 PM

कसीहरु १,२,३,४

१
सिरानीको बाँधमा थकानको नदी समेटेर
टि.भी. स्क्रीनमा होम्दै आँखाका पुतली
म दिनभरको आक्रोश स्खलित भइ
विछ्यौनामा थेग्रिइरहेकोथें
प्रभाती किरणका मदानीहरुले
नमथुन्जेल मेरो कोठाको बैजनी हावा
२
रातभर छतमा परेको पानी आँगनमा परेको पानीसँग
 आँगनमै आइ लडिरहेथ्यो
कस्को केकति इतिहास भनेर,
रातभर ज्ञात जगतभरि कालो अज्ञातको निगरानी
चौडा सडकमै आइ सुसेलीरहेथ्यो
कस्को छ बढी विश्वास भनेर
३
दिनभर म सम्झिइरहेकोथें पृथ्वीजस्तै
आज छाप्नुपर्ने हिजोको एक प्रति,
क्यालेन्डरको धूले चौकोसमा ठीक लगाउनु पर्ने
एक पित्को उन्नति,
दिनभर म मैलिइरहेकोथें स्मृतिजस्तै
मेरै मुस्कानको हिलो मलिलो माटोमा,
दिनभर म रोपाईँमा व्यस्त थें, रोप्दै
आकाशका खोप्पीहरुमा अमिला बादल
४
रातभरि म दिन पचाएर उग्राइरहेको थें
दिनभरि म रात भोकाएर छट्पटाइरहेको थें
अहिले त म खै केही सम्झिन्नँ,
कता गइरहेकोथें कता आइरहेकोथें

July 15, 2015

चोकै छेउको पेटीमा कचौरा थापेर

हरेक श्वास बास्ना र गन्धको जन्ती र मलामी
एक साथ,
हरेक पल वाहनहरुको खोकाइ र बोकाइ
आँखामा केही परेको हो ? कि आँखै अन्तै सरेको हो ?

चाकमा, ढलानको चिसो अंगालो
तालुमुनिको नाकभित्र अटेसमटेस हुन्छ एक लत्को ट्राफिक जाम
सिँ.....
थुक्या हो... पट्ठोको चिल्लो जुत्तामा परेछ हा हा हा
उस्ले उबेला सिक्का देको थ्यो ? अँ.... याद आएन..... अडिएको त थियो, लियो कि दियो !
चाकमा ढलानको चिसो अंगालो
कस्तो श्वास फेर्न गाह«ो भो !
चाकमा ढलानको चिसो अंगालो
ढलानको चाकमा चिसो अंगालो
ढल्केको चाकमा चिसो अंगालो
चाकको ढलानमा चिसो अंगालो . . . . . . .

उता हेर्‍यो घडीको बिस्कुन
छेउमा बुट, जुत्ता, चप्पल, स्यान्डल, स्टिलेट्टोको भङ्गालो
कस्लाई फुर्सद निहुरिन, मोल सोध्न, घडी किन्न घडी हेर्दै कुनै घडी !
यता हेर्‍यो मोजाको बिस्कुन
मोजा रेलिङमा झुण्डिएर आफ्ना विकिसकेका साथीका दलन देख्दैछन्
पैतालपैतालमा, बरा !
मेरो त चाकै पंैतालो
मोजाले नथाम्ने भो !

टाङटुङ्टाङटुङ्टाङटुङ्टाङटुङ्टाङटुङ्
कुन असत्तीले लत्याइदियो !
माटोक्ने ! स्याले ! माटोक्ने !
च्याप्प, च्याप्प , च्याप्प माटोक्ने !
माटोक्नेको खल्तीभित्र खन्द्र्याङखुन्द्रुङ मेरो सिक्का माटोक्ने !
तेइ खाते होला !
खाओस् माटोक्नेले !
त्यो डकार्छ, मेरो चै हुँडल्ने भो पेट ।
माटोक्ने ! तेइसँग चै आलोपालो !
माटोक्नेले कचौरो त फिर्ता ल्याउन जान्या छ . . .

July 9, 2015

श्राप दिएर गैदिई

सुभकामना ठानी होली, श्राप दिएर गैदिई
"फेरि कबिता फुरोस् भोलि ! ", बलात् भनेर गैदिई
थाहा छ मलाई, भन्या छु उसलाई
मेरो भावना कति काँचो छ,
मेरो चेतना कस्तो बुख्याँचो छ
तैपनि, खै, "तँ नाङ्गिइ !" भनेर गैदिई
अहम् को बिस्कुन थापी रमिता गराइ
कहिल्यै नसुध्रिने नाचको तालमा
शिरदेखि पाउसम्म "बाङ्गिइ !" भनेर गैदिई

उसको कुशलक्षेमको सोधाइ
ट्राफिक बत्तिको बदलाबजति पनि टिकेन,
मेरो थकानको फेहरिस्त, भावनात्मक बजारको
उसको छोटो 'विन्डो सपिङ्ग'मा बिकेन,
खै, जे चिज कम नाफाको मार्जिन बोकी
मेरो भण्डारको कुनोको अन्धकारमा बस्थ्यो
त्यसलाई बाहिरको 'शो केस'मा सार् ! भनेर गैदिई
सामान्य मूल्यको ढाडस पनि नदिइ
बस् संक्षिप्त आदेश दिएर गैदिई

साथी, न्यानो खोजेथें एक्लोपनको सिरेटोमा
पौडी खेल्ने मौषम देखी क्यार
'स्वीम सुट'को नाप दिएर गैदिई
सुभकामना ठानी होली श्राप दिएर गैदिई
मीठो वार्तालापको सट्टा यो आलाप दिएर गैदिई
कति भनौं, ए साथी, अझै बुझेनौ ?
अङ्कमालको सट्टा पराया धाप दिएर गैदिई
उसले मलाई भोलि पनि . . .

July 7, 2015

सम्भवतः (Possibly)

सम्भवतः वर्तमानको पुच्छरको रौं समातेर उक्लँदो हुँ गल्लीको बाटोबाट राजमार्गको पेटीसम्म म
असिनपसिन हुँदै,
“ए शालिकराम् ! सञ्चै छौ ?” . . . “म त ठीकै छु ।” भन्दै ।
“ठीक छु”, “राम्रै छ”, “अरु के नै हुनु ?” का सर्भिसहरुलाई
दाँत, ओठ र गालाको संयुक्त र्‍‍याकेटले फिर्ता गर्दै,
सम्भवतः म सम्भावित घट्दो हुँ
सम्भाव्यताको जोगाउन न्यून अनुमान ।
 
सम्भवतः एउटा डकुमेन्ट्री चलचित्रमा चलिरहेको छु सहरको,
प्रयोगशालामा एउटा सानो नमूना,
रासायनिक तथ्याङ्क र नतिजा बोक्दो हुँ
पसिनामा, स्खलनमा, सौचमा,
अर्थशास्त्रीय प्रस्ताव सोच्दो हुँ कसैको
महंगी र मागबीचको भ्याक्कुम भर्दै दुख्ने दाँत भरेजस्तै
निरन्तर खरिदका ऋणी किस्ताहरुमा,
मनोविज्ञानका आयाम धकेलिदिँदो हुँ
कचल्टिएका छिटफुट रिस्ताहरुमा,
सम्भवतः

सम्भवतः म
ऋतुहरुमा चल्दा
रित भुल्दो हुँ
 
सम्भवतः म
रितहरु नहुँदा
ऋतु खोज्दो हुँ

सम्भवतः म भागिरहेको छु
पसिनाले भिजेका हातहरुलाई
श्पर्शमात्र गर्दै कपर्दीमा जस्तो,
हरेक खुड्कीलो चढ्दा उक्लिँदा
तलमाथि नापिरहेको छु
नाप्न मिल्छ भनी घोषित गरिएजति, सक्दो ।

सम्भवतः म कसैको उजाड स्वप्नमा
उडिरहेछु मरुस्थलको एक कण बालु ।

June 16, 2015


Possibly


Possibly, holding on to furry tail of the present I ascend from alleyway to the highway
Copiously sweating,
Shouting about— “Hey Salikram*! How’re you?” . . . “I’m alright!”
Returning back with the racket constructed of my teeth, lips and cheeks
The many services hurled my way— “ I’m okay”, “It’s okay”, “What else !”
I possibly happen
So that the least estimate of probability might exist.


I’m possibly living inside a documentary film of the city,
A meagre specimen in a laboratory,
I might bear for Chemistry some statistics and results
In my perspiration, ejaculation, excretion,
I might rationalize for somebody’s proposition in Economics
While filling up the gap between costliness and necessity like filling up an agonizing tooth cavity
In the unrelenting installments of purchasing with credit,
I might push further dimensions of Psychology
In my botched up sporadic relationships,
Possibly


I, possibly
Living by the cycle of seasons
Lose the thread of tradition


I, possibly
Living in spite of traditions
Look for the cycle of seasons


I’m possibly running away
Barely making contact with those sweaty hands
Like in the game of Kapardiº,
Upon ascending every single step
I’m taking measure of from below and above
All that has been declared measurable, the best I can.

I’m possibly drifting about in somebody’s arid dream
A particle of desert sand.


Notes:
*Salikram- Here, just a passer-by’s name. Salik in Nepali means statue of idol and Ram, a Hindu God, is\can be (as used here) just a part of a person’s first name in Hindu culture.
ºKapardi- a traditional game where opposite teams of raiders try to come into contact of as many opponents as possible and surviving their tackle escape back to own territory for a win.

June 17, 2015